Možda je paranoično tražiti vezu između nedavnog otvaranja srpsko-ruskog duhovnog centra u selu Ritešić kod Doboja, Dodikovog zahtjeva da se odustane od MAP-a i NATO-a i zasjedanja Odbora za oružane snage američkog Senata u Washingtonu. Ali, veza postoji! Posebno je u tom smislu prosvjetljujuća upravo završena zajednička vojna vježba PVO sastava Vojske Srbije i Vazdušno-kosmičkih snaga Ruske Federacije održana na poligonu Pasuljanske livade u Srbiji pod simboličnim nazivom „Slavenski štit 2019“. Ovo posljednje ima poseban značaj čak i za odnose NATO-a i Rusije u smislu promjene pozicija i odnosa snaga u regiji, ali o tome kasnije, prenosi The Bosnian Times.

„Ugrožena sigurnost SAD!“

Najnovija američka inicijativa na Balkanu indikator je da je rusko djelovanje na Balkanu prešlo u novu fazu kada oficijelnu „miroljubivu“ politiku, ekonomske prodore i tzv. „neinstitucionalne oblike pomoći pravoslavnoj braći“ ojačavaju sve osjetnija specijalna djelovanja iz domena obavještajnog, hibridnog i subverzivnog nastupa posebnih kapaciteta Moskve! Čini se da je upravo u toku krajnja faza pozicioniranje ruskih posebno osmišljenih instalacija čiji je cilj zadržavanje uticaja Moskve u Srbiji i RS, ali i destabiliziranje Evrope.

Da je rusko djelovanje destruktivno i štetno po interese BiH i drugih zemalja Balkana, a sada već i za neke strateške interese zapadnih sila, „prosvijetlila“ nas je upravo američka diplomatska ofanziva, imenovanje specijalnog izaslanika Matthewa Palmera za Zapadni Balkan te Richarda Grenella posebno za Kosovo! Također, prošlog mjeseca je i posebni Odbor za oružane snage američkog Senata na tematskoj raspravi o stanju sigurnosti u Jugoistočnoj Evropi akcentirao rusku prijetnju. Zaključak Odbora da „nestabilan i konfliktan Balkan podriva američku nacionalnu sigurnost“. No, pitanje je kakve mjere Washingtona bi uopće mogle pokrenuti zaglavljene procese u BiH ka NATO-u i EU s obzirom da je ruska involviranost u sve sfere društ(a)va na Balkanu vrlo duboka, sistematična i iznad svega – opasna. A sa dopremanjem najsavremenijih protiv-zračnih sistema Pancir 2 i S-400 u Srbiju ona i u vojnom smislu ima novu težinu.

Ruska destrukcija iznutra

Na pomenutom Odboru u septembru Janusz Bugajski, ekspert Centra za evropske političke analize definirao je pet tipova ruskih uticaja koje možemo prepoznati kroz dnevne događaje i dugotrajne procese oko nas. „Kao prvo, to je promoviranje lokalnog nacionalizma i potkopavanje podrške NATO-u. Zatim, korumpiranje političara i biznismena kako bi se omogućio veći prodor u države. Treće, iskorištavanje energetske ovisnosti za političko ucjenjivanje; četvrto, propagandni rat putem lokalnih medija i društvenih mreža za stvaranje osjećaja podrške Rusije i opasnosti od Zapada; i peto, učvršćivanje društvenih veza Srba i Moskve preko pravoslavne crkve, stranaka, kulturne i humanitarnih organizacije itd.“ kaže Bugajski.

Okolnosti pod kojima je došlo do takvog ruskog prodora objašnjene su u objavljenom Izvještaju Komiteta za vanjske poslove Velike Britanije (Global Britain and the Western Balkans) gdje stoji da su “spoljni akteri poput Rusije, Kine i Turske popunili prazninu nastalu zapostavljanjem Zapadnog Balkana od strane EU-a tokom proteklih 10 godina.“ Nadalje, analitičari opisuju rusko ponašanje kao „manje fokusirano na održavanje svog ograničenog uticaja u regiji, a više na narušavanje američkog uticaja remećenjem procesa integracija u NATO i EU“. Pažljivim posmatranjem Balkana ili samo BiH može se identificirati nekoliko izvora skrivenih rizika.

Noćni vukovi i ilegalni kampovi

„Noćni vukovi“, formalno su humanitarna organizacija ruskih motociklista koja propagira pravoslavno bratstvo, a na Balkanu srpsko-rusko prijateljstvo. Da su mnogo više od toga ukazuje podrška Vladimira Putina, njihovo prisustvo tokom njegove posjete Srbiji 2018. godine i u BiH uoči lanjskih izbora gdje ih je primio Milorad Dodik na nivou bilateralnog susreta! Gorana Tadića iz banjalučke filijale motorističkog kluba „Noćni vukovi“ za zasluge u razvoju srpsko-ruskih odnosa odlikovao je general-pukovnik Aleksandar Kolmakov, nekadašnji zamjenik ministra obrane Rusije! Dakle, veze sa državom su nesporne, ali u čemu je opasnost od ove grupe?

Prije nekoliko godina su u produkciji britanskog Guardiana snimljen je film o ovoj bajkerskoj družini razotkrivajući da se radi o najmoćnijoj ruskoj paravojnoj formaciji koja je odigrala bitnu ulogu u ratu u Ukrajini i aneksiji Krima. „Noćni vukovi“ su tada bili jezgro prevratničkih snaga koje su protjerale ukrajinsku vlast sa zauzetih područja, odnosno bili kamuflaža za ilegalno djelovanje ruskih snaga. I sada, ta „humanitarna organizacija“ postoji i entitetu RS gdje uživa podršku Milorada Dodika!

Zatim, ilegalni vojno-patriotski kampovi na Zlatiboru u Srbiji i u Rusiji za obuku srpske djece i mladih druga su tačka sigurnosnog rizika. Tokom prošle i početkom 2019. godine u njima je boravio neutvrđen broj omladinaca iz RS. Zvanično, program kampa podsjeća na izviđačku organizaciju – preživljavanje i orjentacija u prirodi. Ali, tu je i rukovanje naoružanjem, politička indokrinacija desničarskom ideologijom i raspirivanje islamofobije! Prošle godine je nakon negativne medijske kampanje kamp na Zlatiboru zatvoren, ali ove godine je opet otvoren u organizaciji srbijanskog Udruženja učesnika oružanih sukoba na prostoru bivše Jugoslavije (UOSYU), čiji lider je Željko Vukelić. Kamp je otvoren u saradnji s ruskom “ENOT Corp” kompanijom čiji čelni ljudi Valerij Šambarov i Roman Telenkovič su istovremeno i vođe Saveza dobrovoljaca Donbasa koji okuplja dobrovoljce za borbu za otcjepljenje od Ukrajine. Oni su regrutirali i srpske dobrovoljce za rat u Ukrajini.

Od puča u Crnoj Gori do „humanitaraca“ u BiH

Dakle, nesumnjivo je da prisustvo „Noćnih vukova“ u RS i činjenica da se mladi iz RS radikaliziraju i obučavaju u kampovima pod nadzorom vojno iskusnih instruktora predstavlja sigurnosni rizik za BiH posebno u kontekstu Dodikove proruske politike. Pitanje je i svrha svega toga.

Dio odgovora nalazi se u pokušaju puča u Crnoj Gori 2016. godine kada su crnogorskim pučistima podršku davali oficir srbijanske žandarmerije Bratislav Dikić te Rusi Eduard Šišmakov i Vladimir Popov koji su na višegodišnje kazne osuđeni „zbog stvaranja kriminalne organizacije“. Ovaj slučaj ima i jednu indikativnu poveznicu sa BiH. Na suđenju u Podgorici advokat Bratislava Dikića bio je Goran Petronijević. On je nekoliko mjeseci prije neuspjele akcije u Podgorici sa Dikićem, pripadnicima „Srbske časti“ i beogradskim kriminalcima organizirao anti-NATO demonstracije u Nišu.

Za nas je bitno da je Petronijević bio član tima odbrane Radovana Karadžića, a danas je šef Fonda „Ruska humanitarna misija“ u Banjaluci sa kojim je Vlada RS-a 2018. godine potpisale Memorandum o saradnji na temelju kojeg legendiraju prisustvo i djelovanje ruskih „humanitaraca“ po BiH i to u „ostvarivanju tehničkih, organizacionih, informacionih, konsultativnih i drugih oblika saradnje…“ kako piše u memorandumu ma šta to sve značilo. Snažan pokrovitelj svega je Ambasada Ruske Federacije u Sarajevu!

Sami humanitarni rad ne bi bio uopće sporan. Međutim, iskustvo BiH u posljednje dvije i po decenije govori nam da su razne „humanitarne organizacije,“ „duhovne misije“, „novinari-freelanceri“ i sl. bili idealna maska za obavještajni rad. Tako da se ne može ignorirati povezanost istih osoba sa destruktivnim događajima u susjedstvu i sa humanitarnim akcijama u BiH.

Kompletan tekst pročitajte OVDJE.