Libija, naftom bogata država Severne Afrike, u čijoj je pustinji zabilježena najviša do sada temperatura na planeti Zemlji, tradicionalno je bila tek nešto više od geografskog pojma.

U antici Libija je dugo vremena bila naziv za čitav afrički kontinent. Ta velika zemlja malobrojnog stanovništva nije bila zanimljiva kolonizatorima. Tavorila je na periferiji Osmanskog carstva dok je u posljednjem globalnom talasu kolonizacije nije osvojila Italija. Tom prilikom započeo je niz ratova za koji mnogi vjeruju da je vodio ka svjetskom sukobu. U tom osvajačkom ratu prvi put u historiji je upotrebljena avijacija, prenosi Nedjeljnik.

U Libiji su se italijanske armije suočile sa snažnim otporom (vidjeti priču o legendarnom Omeru Muhtaru, op. ur).

Tokom Drugog svjetskog rata iz Libije je pošla i na njenoj teritoriji je bila slomljena ekspedicija Osovine na Afriku. Bila je to teritorija za koju je Sovjetski Savez poslije 1945. tražio mandat od UN da je okupira. Do toga nije došlo i nesuđena "komunistička kolonija" dobila je kralja i nezavisnost.

Pronađena je nafta koja je pustinjskoj državi malobrojnog stanovništva donijela istinsko bogatstvo. Stari kralj Idriz srušen je u vojnom prevratu krajem šezdesetih, u vjerovatno posljednjem od “naserističkih pučeva” mladih oficira. Na vlast je došao niži oficir Muamer el Gadafi. Ovaj pripadnik jednog malog plemena, čiji su preci bili i Arapi i Berberi, započeo je četvorodecenijsku diktaturu za koju bi se moglo reći da je bila jedna od najbizarnijih u čudima prebogatom 20. vijeku. U tom razdoblju jedan mladi i brutalni oficir je od naserizma prešao u socijalizam, a odatle u panafrikanizam.

Poput Broza i Kardelja smislio je nacionalnu viziju socijalizma - džamahiriju - državu mnoštava. Naravno, složenoj strukturi savjeta pomagao je on, bez funkcije, sa samodarovanim činom pukovnika.

Država prebogata naftom postala je poligon ubrzane modernizacije. Narod koji je još živio u svijetu plemena, dobio je moderne gradove, nove bolnice, savremene auto-puteve i mogućnost obrazovanja i visokog standarda.

Na drugoj strani, državu je vodio jedan suludi tiranin koji je ubijao ljude u masi, progonio narod čitavih oblasti, silovao žene, stvorio nepotistički feud za svoju mnogobrojnu porodicu, započeo projekte sulude grandioznosti.

Pored nesumnjivih uspjeha u rješavanju opskrbe vodom, urbanizaciji i poboljšanju životnog standarda, Gadafi je imao i sasvim čudnovate ideje kakva je projekat naftovoda ka Evropi koji bi po dnu Sredozemnog mora bio uporedan sa vodovodom ka Libiji. Zamjena bi bila po razmeri litar za litar.

Nemirni kolerik je tokom svoje vladavine mijenjao ideologije i neprijatelje, kao nekakav afrički Napoleon, pošao je u brojne ratove, a hladnoratovska betonirana stvarnost ga je spasavala od većine njihovih posljedica.

U sukobima sa Egiptom i Tunisom Gadafijeva vojska je poražena, a granična pitanja su riješena na štetu Libije.

Sa beznadežno siromašnim Čadom ratovao je u tzv. "Tojota ratu" i bio teško poražen. Panarabizam ga je skupo koštao; nakon što su oficiri njegove vojske podmetnuli bombu u avion koji je eksplodirao iznad Lokerbija u Škotskoj, zemlja je pala pod sankcije, a uslijedio je i napad američke avijacije.

Među mnogobrojnim žrtvama bila je, navodno, i jedna Gadafijeva ćerka.