Mladi iz zemalja Zapadnog Balkana pokazuju negativan stav prema imigrantima, iako većina njih nikada nije bilo u kontaktu sa nekim imigrantom. Glavni razlog negativnih stavova koje mladi imaju prema imigrantima je negativna percepcija islamske religije.

Hiljade mladih

To je pokazalo istraživanje o percepciji i stavovima mladih o islamofobiji i radikalizaciji, koje je sprovedeno online u periodu od kraja jula do sredine septembra, na uzorku od 1152 mlade osobe iz četiri države Zapadnog Balkana (Crna Gora, Srbija, Bosna i Hercegovina, Makedonija) i četiri države EU (Belgija, Italija, Mađarska i Njemačka).

Istraživanje je urađeno sa ciljem da sistematski analizira potencijalne izvore diskriminatornih stavova kao i da posluži kao polazna osnova za dalji razvoj aktivnosti i programa usmjerenih na prevenciju i suzbijanje diskriminatornih praksi.

Islamofobija i stigamatizacija

Negativan odnos prema imigrantima za 45% je veći kod osobe koja ima ektremno islamofobične stavove u poređenju sa osobama koje nemaju.

Na to koliki će biti stepen islamofobije utiče takođe, i osjećaj nesigurnosti kod mladih, koji je se može posmatrati kao posljedica uticaja globalne politike i političkih dešavanja. Ključnu ulogu u prevenciji islamofobije ima edukacija dok je za smanjenje stigme prema izbjeglicama najvažniji direktan kontakt.

Iako pitanja islamofobije i stigamatizacije imigranata nisu u fokusu u Crnoj Gori istraživanje nam je ukazalo da treba intenzivnije raditi na razvoju kritičkog mišljenja mladih jer svoje stavove većina mladih ne formira na osnovu činjenica.

To nas dovodi i do bitne uloge koju u tom procesu, pored roditelja, imaju obrazovne institucije i mediji.

Iako sve zemlje Zapadnog Balkana u svojim kurikulima imaju i građansko obrazovanje i medijsku pismenost postavlja se pitanje koliko su postojeći planovi i programi prilagođeni trenutnim izazovima modernog društva i koliko pružaju mladima vještine da razlikuju propagandu od stvarnog života i da kritički posmatraju sadržaje koji im se plasiraju.

Glavni nalazi istraživanja

Islamofobija kod mladih, na ukupnom našem uzorku, na skali od 1 do 5 je 2.75.

Mladi iz zemalja Zapadnog Balkana su nešto manje islamofobični od svojih vršanjaka iz Evrope. Nivo islamofobije kod mladih iz Zapadnog Balkana iznosi 2.5 a kod mladih iz zemalja Evrope 2.9.

Iako se islamofobija prvenstveno vezuje za pitanje religije, istraživanje je pokazalo da snaga nacionalnog identiteta, a ne stepen religioznosti ima veću ulogu u razvoju islamofobije.

Treba napomenti da je istraživanje pokazalo da je prosječno poznavanje islamske religije relativno nisko (na skali do 6 iznosi 2.2) što može ukazati na to da su negativni stavovi prema islamu zasnovani na nedostatku znanja.

Primjera radi poznavanje pet osnovnih činjenica o Islamu, smanjuje stepen islamofobije za otprilike 6%.

Osoba koja ima snažno razvijenu vezu sa svojom nacionalnom grupacijom ima za 12% veći stepen islamofobije u odnosu na osobu koja nema snažan nacionalni identitet.