Piše: Adriana Domazet

Navode da su na Gavrankapetanovoj kuli primjetna oštećenja krovne konstrukcije koja, ukoliko se stanje ne sanira, mogu dovesti do oštećenja zidova, te da je pristupno kameno stepenište u velikoj mjeri oštećeno tako da postoji realna prijetnja njegovog potpunog urušavanja.

- Ova oštećenja se moraju posmatrati i kroz intenzivnu turističku posjetu većeg broja ljudi što dodatno naglašava opasnost za sigurnost posjetilaca – ističu iz Komsije.

Na prostoru Pašine tabije u proteklom vremenu su vršeni obimni građevinski radovi.

- Objekt nikada nije priveden svojoj namjeni niti je dobio upotrebnu dozvolu. Ipak, koristi se kao vidikovac s potpunom slobodom pristupa i predstavlja mjesto intenzivne turističke posjete velikog broja posjetilaca u isto vrijeme, što ih dovodi u neposrednu opasnost jer je uvidom konstatovano oštećenje konstrukcije i staklenih ploča po kojima se kreću posjetioci - naglašavaju u Komisiji.

Ističu da su na objektu Šišman Ibrahim-pašine medrese, usljed neodržavanja i neupotrebe objekta, vidljiva oštećenja pokrova. Okolina tog nacionalnog spomenika koristi se kao skladište za potrebe lokalnih ugostiteljskih objekata.

VEZANI TEKST >>>Gavrankapetanova kula se urušava, džamiju zapljuskuju fekalije, krug medrese koriste kao skladište...

 - Na objektu Šišman Ibrahim-pašine džamije vidljivi su tragovi prodora vode u objekt. Ova oštećenja posebno su vidljiva na mihrapskom zidu. Tokom obilaska uočeno je, a i mještani su potvrdili, da je izvršeno bojenje zone tambura ali i probijanje pojedinih polja tranzena na prozorima gornje zone, kako bi se vizuelno uklonili tragovi vlage i omogućilo dodatno vjetrenje prostora radi smanjenja vlage. Također, obilaskom lokaliteta, u haremu džamije uz mihrapski zid uočeno je prisusutvo fekalne vode, koja je tu  usljed pucanja kanalizacione cijevi neposredno iznad džamije - potvrđeno je.

Kako navode iz Komsije za očuvanje nacionalnih spomenika, na cjelokupnom prostoru zone starog grada uočen je nedostatak mjesta za odlaganje otpada, a što je dovelo do formiranja divljih deponija otpada u gradskoj jezgri.

Prema informacijama kojima raspolaže Komisija, Federalna uprava za inspekcijske poslove zatvorila je objekat Pašine tabije.

Ocjenjuju da je, s tim u vezi, potrebno poduzeti hitne mjere zaštite što se prije svega odnosi na popravku oštećenja te nakon toga stavljanje u funkciju objekata koji su obnovljeni putem Programa trajne zaštite Počitelja koji je provela Vlada FBiH (Medresa, Han, Hamam i neki stambeni kompleksi).

Preporuka Komisije je da se što prije izradi regulacioni plan za Počitelj i plan upravljanja, što bi omogućilo uspostavljanje stabilnog sistema upravljanja, očuvanja i daljeg razvoja historijskog dobra. Također, preporučuje se hitno rješavanje spomenutih problema (pitanje odlaganja i odvoza otpada iz cjelokupne zone spomenika, motornog saobraćaja u zoni nacionalnog spomenika i organizacije parkinga izvan starog grada te nelegalno izgrađenih struktura u zoni nacionalnog spomenika).

Navedene planove u vidu nacrta usvojila je Vlada Fededracije BiH i uputila na razmatranje Federalnom parlamentu, potvrđeno je Feni iz Federalnog ministarstva prostornog uređenja.

Komisija očekuje da Federalna uprava za inspekcijske poslove postupi u skladu sa zakonom i kao hitnu mjeru naredi zatvaranje svih po život opasnih mjesta te preduzimanje aktivnosti na otklanjanju potencijalno opasnih situacija.

Članovi Komisije održat će sastanke s predstavnicima nadležnih institucija (Vlada FBiH, HNK, Općina Čapljina i druge) radi konačnog rješavanja problema Počitelja.