Piše: Nenad Radičević

Pre samo četiri meseca zapadni mediji, analitičari i političari su bezmalo sa suzama u očima žalili zbog odlaska Angele Merkel u političku penziju. Tada su se mnogi utrkivali da istaknu da njena zaostavština leži u uspešnom rešavanju kriza, odbrani vrednosti liberalnog poretka i poboljšavanju imidža Nemačke na međunarodnoj sceni. Međutim, Putinov napad na Ukrajinu okrenuo je sve naglavačke.

Isti međunarodni mainstream mediji koji su nemačkoj “mami” 2017. nadenuli svojevrsnu titulu “lidera slobodnog sveta”, sada je krive za rat u Ukrajini. Doduše, američki Wall Street Journal se pravda da ratovi mogu i sa zakašnjenjem da promene reputaciju političara pa krivi bivšu kancelarku da je Nemačku učinila taocem ruskih energenata, da je potpuno pogrešno procenila Vladimira Putina te da je premalo doprinela odbrani NATO-a.

I dok njujorški dnevnik ističe da rat u Ukrajini menja reputaciju, ne samo Merkel, već i bivšeg američkog predsednika Baracka Obame, američki portal Politico ističe da krivica leži na celoj generaciji nemačkih političara širom ideološkog spektra. Američki medij, koji je odnedavno u vlasništvu nemačkog medijskog konglomerata Axel Springer, ocenjuje da su nemački političari, uključujući i bivšu kancelarku, “služili kao Putinovi korisni idioti”.

Svi o njemačkoj krivici, ali bez američkog konteksta

Sama činjenica da mediji koriste termin “korisni idioti” svedoči da je svet uveliko u obnovljenom Hladnom ratu, ukoliko je on uopšte ikad prestajao. Kovanica “korisni idiot” je u političkom žargonu skovana na Zapadu u toku Hladnog rata, s namerom da etiketira svakog Zapadnjaka koji je poklekao pred komunističkom propagandom, to jest onaj koji je imao iole razumevanja za argumente Moskve.

Upravo takva etiketa stavljena je na leđa nemačkih političara, a naročito Angele Merkel.

I za to se ističu brojni razlozi – od njenog stavljanja veta na zahtev Ukrajine i Gruzije da 2008. postanu članice NATO-a, preko odluke da se sa Rusima gradi gasovod Severni tok 2 i to samo godinu dana pošto je Rusija sebi prisjedinila ukrajinsko poluostrvo Krim, a u Donjeckoj i Luganjskoj oblasti počeli sukobi, pa do odbijanja da se Ukrajina snabde naoružanjem nemačke proizvodnje.

Analize u međunarodnim medijima i kritike analitičara se nižu, ali u mnogim upadljivo nedostaje širi kontekst i uticaji, kako unutarnemački, tako i onaj američki.

Uključivanje Rusije

Slučajno ili ipak ne, kritičari nemačke politike prema Rusiji izostavljaju činjenicu da je na ruske vojne akcije uticalo i američko insistiranje da se NATO širi ka istoku, ali i nastojanje da se na Rusiju gleda kao poraženu stranu koja u najboljem slučaju može biti sila regionalnog uticaja. Doduše, i regionalni uticaj joj je osporen.

Međutim, zapadni mediji ne žele da prihvate argumente da bi Washington takođe ratoborno reagovao kada bi, primera radi, Meksiko ili Kuba ušli u vojni savez sa Rusijom ili Kinom ili želeli sa njima dublju vojnu saradnju. A kada se pominje raspoređivanje vojnih baza i nukelarnog naoružanja, rasprava ode u optužbe o ruskoj propagandi.

Nasuprot američkoj, nemačka politička elita minulih tri decenija nastoji da uključi Rusiju u zajedničku evropsku bezbednosnu arhitekturu. Štaviše, u tom nastojanju su osmislili i ekonomski program povezivanja i to u prvoj Merkelinoj vladi 2008. kada je tadašnji njen socijaldemokratski šef diplomatije Frank-Walter Steinmaier predstavio koncept Nemačko-ruskog partnerstva za modernizaciju. U sklopu tog koncepta Merkel se pobrinula da ne naljuti Ruse te odbije članstvo bivših sovjetskih republika u NATO-u.

Kompletan tekst pročitajte OVDJE.